Erfelijke haaruitval bij mannen (alopecia androgenetica)
Chronische haaruitval heeft te maken met de genetische aanleg van mensen. Het proces gaat bij mannen sneller dan bij vrouwen. Ook begint het bij mannen op jongere leeftijd en heeft het een uitgebreidere kaalheid tot gevolg. De genetische aanleg heeft alles te maken met hormonen, meer specifiek: de omzetting van het mannelijk hormoon testosteron in de cellen van de haarwortel.
Alopecia androgenetica of erfelijke haaruitval is de meest voorkomende vorm van haaruitval. De haren vallen uit door het mannelijk hormoon (androgeen). De grootte van de haarfollikel neemt af en de groeifase van een haar wordt korter. Dit resulteert in blijvende kaalheid.
Circa zestig tot zeventig procent van de mannen krijgt in meer of minder mate te maken met deze erfelijke vorm van kaalheid. Van alle mannen tussen hun twintigste en vijftigste levensjaar heeft een derde te kampen kaalheid. Omdat het zo vaak voorkomt, wordt het niet gezien als ziekte maar als veel voorkomend bijverschijnsel van het ouder worden. Zelfs bij mannen die geen aanleg hebben om kaal te worden zullen de haren over de lengte van jaren uitdunnen. Jongens in tienerleeftijd merken vaak een terugwijkende haargrens van wat zich ontwikkelt naar een M-vormige haarlijn van de volwassen man.
Naar de precieze oorzaak van het patroon dat ertoe leidt dat mensen kaal worden, zijn veel onderzoeken gedaan. Er zijn echter nog steeds een aantal zaken onduidelijk.
Misverstanden over kaalheid
Er doen nogal wat misverstanden de ronde als het gaat om haaruitval en kaal worden:
- Je erft kaalheid door de mannelijke familieleden van je moeder.
- Lang haar legt teveel druk op de haarwortel wat kaalheid tot gevolg kan hebben.
- Petten en hoeden verstikken de doorbloeding van de hoofdhuid wat haaruitval tot gevolg zou hebben.
Erfelijke haaruitval bij vrouwen (alopecia androgenetica)
Oorspronkelijk wordt deze vorm van haaruitval in verband gebracht met het mannelijk geslachtshormoon. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat ook vrouwen deze genetische vorm van haaruitval kunnen hebben. Veertig procent van de vrouwen merkt na het veertigste levensjaar enige vorm van dunner wordend haar.
Veelal begint haaruitval bij vrouwen rond de middellijn van het hoofd. Deze vorm van kaalheid wordt vaak toegeschreven aan de (beginnende) overgang. Onterecht, want het haarverlies wordt bepaald door genetische of erfelijke aanleg.
Het verschil met mannen is dat vrouwen vaak een diffuse kaalheid ontwikkelen. Het grootste gedeelte van het haar bovenop het hoofd wordt fijn, waarbij de voorste grens vaak bewaard blijft.
Volledige hergroei is met haargroeimiddelen niet te bewerkstelligen. Ook zijn de haargroeimiddelen die mannen gebruiken niet geschikt voor vrouwen. Vanaf 6 juni 2012 mogen medicijnen als Finasteride en Dutasteride niet meer worden voorgeschreven om vrouwelijke kaalheid tegen te gaan.
Haaruitval veroorzaakt door stress – telogeen
Haaruitval of haarverlies kan ook worden veroorzaakt door ernstige of chronische stress. Dit kan het gevolg zijn van zowel fysieke als psychische stress. Ernstige stress die deze haaruitval veroorzaakt heet ook wel telogeen effluvium. Deze stress kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld bloedarmoede, infecties in geval van een operatie, een streng dieet, alcoholmisbruik of grote emotionele problemen. Het stresshormoon heeft een nadelige invloed op de haarfollikel en het haar stopt met groeien. Hierna trekt de haar zich versneld terug in de rustfase van de haarcyclus. Om elke haarfollikel heen ligt een dicht net van zenuwvezels dat neuronale overdrachtsstoffen bevat. De stabiliteit van de zenuwvezels schommelt in de loop van de cyclus van elke haar met als gevolg een directe invloed op de cyclus van de haargroei.
Wanneer je dagelijks, voor een langere periode dan zes maanden meer dan 100 haren verliest met stress als oorzaak, is er sprake van chronische telogeen effluvium. Oorzaken van deze vorm van haaruitval kunnen zijn; een schildklierafwijking, chemotherapie, bloedverdunners of overmatig gebruik van voedingssupplement vitamine A. Maar ook ziekten van de alvleesklier, nieren of lever kunnen de aanleiding zijn van telogene haaruitval. Bij vrouwen met een leeftijd tussen de 30 en 50 jaar komt dit in verhouding vaak voor.
Wat kan ik doen tegen haarverlies bij stress?
Misschien wel de makkelijkste manier om deze acute haaruitval veroorzaakt door stress te voorkomen, is elke dag genoeg slapen. Vitamine B en zwavelhoudende aminozuren zijn belangrijke stoffen voor een betere haargroei of het (preventief) voorkomen van haaruitval. Vitamine B zorgt voor energiestofwisseling van het haar. In zwavelhoudende aminozuren zitten bouwstenen voor de opbouw van het haar.
Voor chronisch telogeen haarverlies bestaat er geen behandeling en kan een haartransplantatie een optie zijn.
Alopecia areata en alopecia totalis
Alopecia is de Latijnse benaming voor haaruitval. Dit kan plaatselijk zijn, areata alopecia, wat bij veel mensen voorkomt: kale plekjes in de baard, op de schedel maar ook op de benen of borst. Soms is de haaruitval tijdelijk en herstelt de groei zich weer, maar verdere uitbreiding is ook mogelijk en dan komt alopecia totalis of zelfs universalis in zicht. Alopecia totalis is iets anders dan het haarverlies dat optreedt bij chemokuren. Weliswaar verliest de patiënt dan ook hele bossen haar en is een pruik of hoofddoek de enige oplossing, maar in de regel keert het haar terug na de behandeling.
Voor de ‘gewone’ alopecia totalis is nog geen verklaring. Er wordt wel gesuggereerd dat stress een trigger is en zou bijdragen aan deze haaruitval maar sluitend bewijs ontbreekt, net zoals de invloed van bepaald voedsel op ons lichaam.
Tijdelijke haaruitval komt voor bij het gebruik van medicijnen, bijvoorbeeld Nivikine en andere heftige geneesmiddelen. Dit medicijn bespoedigt de haaruitval.
Vaak is een haartransplantatie de enige remedie om echt iets te doen tegen kaalheid.
Heeft u vragen?
Neemt u dan contact met ons op of plan eenvoudig een gratis en vrijblijvend consultgesprek in onze online agenda.
